Dag 17-18

weer: begin van de dag zonnig, later op de dag betrekt het en vaak regen 26°C/21°C
dorpen: kraków, auschwitz

Słodki pamiętnik,

Ik ben al vier volle dagen hier in Kraków. En zúne cultureel dat ik bezig ben, niet te doen. Zo heb ik drie Tours gedaan in deze stad. Waaronder de geschiedenis van de Joodse buurt en ‘Macabre Kraków’ over de spookverhalen en SAW-taferelen in de stad. Genieten.

De joodse wijk Klazimierz ligt zuidelijk in Krakau -Aan de andere kant van het spoor-. Er zijn meer 150 synagogen, waren er in ieder geval. Het is een hele aparte gewaarwording als je er doorheen loopt. Overal davidsterren, hebreeuwse tekens op de muur. Er lopen mannen in het zwart met hoeden en pijpenkrullen. De stad is bijna geheel onaangetast tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Dat…

~ KLEZMER ALL OVER THE PLACE! ~
ben gek op klezmer. Voor diegenen die niet weten wat het is… ik noem een Shantel? Amsterdam Klezmer Band?

Het hostel is een beetje het studentenhuis dat ik nooit heb gehad. Iedere ochtend strompelt een voor een duffig de keuken binnen voor ontbijt en koffie. Worden er verhitte discussies gevoerd door Finland en Noorwegen. Of door Finland en Polen. Of door Finland en Oostenrijk. Vooral Finland voert graag discussies over de immigratie in de EU. En dat niet alleen bij het ontbijt.

Eind vd middag gaan er een paar een tukkie doen, anderen doen monopoly. Je kan mee doen met de sociale interactie wanneer je wilt, maar zo niet, dan niet. Als ik om 9u op vrijdagavond naar bed wil om Harry Potter te lezen i.p.v. mee bier drinken, geen probleem. Daar ga ik erg goed op.

Waar zijn de Raven?

Auschwitz

Op zaterdagochtend ben ik bij mijn hostel opgehaald door een busje. Het was een grijze dag, wat goed paste bij mijn activiteit: ik ging met een gids mee naar Auschwitz.

Ik weet niet zo goed wat ik er over moet vertellen, ik denk dat iedereen wel de beelden heeft gezien en weet wat er gespeeld heeft.

Naar Auschwitz wilde ik al heel lang. Om er te zijn. Om echt daar te zijn en rond te kijken. In het kamp te zitten en rond te kijken om voor te stellen hoe het was.

Dat is niet gelukt. Ik ben getrapt in de massatoerisme. In rijen groepen hordes mensen liepen we achter elkaar door de barakken en gaskamers. Met een koptelefoon op kregen we door de gidsen informatie. En na Auschwitz I gingen we huppa de bus in om bij Birkenau uit te stappen en door te gaan. Ik werd helemaal panisch en claustrofobisch. Misschien paste dat wel perfect bij de beleving van het kamp dan in je eentje exact doen wat je wil -rondkijken-. Ik voelde me een varken in de bio-industrie en ondanks ik het heel interessant vond, was ik blij dat ik weer in de bus naar m’n oude vertrouwde hostel was. Ik was om 8u s avonds thuis en viel bijna exact gelijk meteen in slaap.

Birkenau, de mannenafdeling

Ik ben al meer dan twee weken in Polen. Heb een rondje van de zaak gemaakt met de klok mee. Morgen is het de hoogste tijd voor een nieuw land. Hongarije. Ja, op naar een nieuw land en daar voorbij!

Groetjes aan je buurman,
Zora

ps: ik ben zo gelukkig op het moment: het meisje achter de bar heeft in de schuimkraag van de koffie (tevergeefs) geprobeerd drie hartjes te maken en juist omdat het er niet uitziet, maar ze het wel heeft geprobeerd -ze zei het er heel blozend bij toen ze de koffie neerzette-, vind ik dat heel aandoenlijk.

Dag 15-16

weer: een dag volledig regen en storm 20°C, in t zuiden zon 28°C
dorpen: warschau, krakau

Słodki pamiętnik,

Er kwam regen aan. Heel het continent werd bedekt door een wolkenveld. Thor was boos.

Op woensdagochtend had ik de bus van Warschau naar Krakau. Het regende pijpenstelen. De lucht was donker, dreigend en grauw. Het was zeker drie kwartier lopen naar het busstation in de stad. Tram nemen dan maar?

Oude kerk in de oude stad

Ik liep het hostel uit en sloeg mijn magische sjaal, deken, gordijn over mij en mijn tasje heen. Het viel wel mee, eigenlijk was het wel lekker verfrissend na al die dagen hitte.

Op blote voeten liep ik te springen door de plassen. Het was de grote weg volgen van noord Warschau naar het centrum. Hoe centraler ik kwam, hoe meer hoge gebouwen van glas en zakenpieven ik tegenkwam.

Eigenlijk ging het best hard, de regen. Maar omdat het geleidelijk ging, besefte ik pas na een kwartier dat het echt woest hard ging. Maar ik had nu besloten om te lopen, dus dan doe ik dat en neem ik niet meer de tram.

Ik was twee uur te vroeg, wat het idee was, zo kon ik nog ontbijten en koffie drinken. En mijn magische poncho te drogen hangen. Want magisch was hij zeker: mijn tas was nog droog. Voor de rest was ik doorweekt tot het bot.

FOLLOW THE YELLOW UMBRELLA!

De Pimp

Er is iets gaande hier in Polen. In Gdańsk zaten Schotland en ik op een terrasje en zagen drie jonge meiden en één jongen, met een geel bandje om z’n bovenarm, mensen aanspreken. Na een tijdje dit geobserveerd te hebben, kwamen we tot de conclusie dat ze enkel alleenlopende mannen aanspraken. Na nog een tijdje kwamen we tot de theorie van een stripclub. En ja hoor. Dat was het.

Tegen 8 á 9 uur worden mannen aangesproken voor een ‘leuke spannende avond’. De drie dames en de jongen lopen een heel stuk op met de mannen om ze te overtuigen.

En toen, toen zagen we ze overal in de stad. Soms hadden ze een geel bandje om, maar niet altijd. Dat was heel gek. Vaak stond er ook een oudere man ze van een afstandje in de gaten te houden.

Hier in Krakóv zag ik tot mijn verbazing wéér zo’n geel bandje en ja hoor, daar stonden ze weer.

Is het typisch Pools, of is dit overal en kijk ik er met mijn naïeve, wereldvreemde blonde kop weer eens verwonderend naar?

Krakóv is fantastisch. Het is overzichtelijk, schattig, toeristisch en vol met mooie toffe plekken.

Ik slaap in een klein persoonlijk hostel dat is gelegen op een hele fijne locatie in een heel mooi oud statig pand. Het wordt gerund door Justina, een jonge meid die een tijdje ook nog in een café heeft moeten werken omdat de concurrentie moordend is hier tussen de hostels. Bij het ontbijt stond er een tafel vol met oa watermeloenen, broodjes en hele goede koffie.

Op de heuvel staat woest kathedraal en intens kasteel

Tijdens de Tour kwam er tot mij meteen een meisje naar mij toe. Ik herkende haar, ik heb haar ook gezien in Gdańsk tijdens de Tour daar! Zij en haar vriendin kwamen uit Zwitserland en waren hier een paar dagen geweest vanuit Gdańsk en ging eind vd middag met de nachtbus naar Praag en daarna naar Boedapest. #sekte

De toer was weer fantastisch om alle (toeristische) hoogtepunten te zien zoals het kasteel, de kathedraal, de universiteit (net alsof Professor Snape naar buiten kan lopen) en alle mooie pleintjes.

Nu schijnt de zon, maar het kan zo veranderen. Door het lage drukgebied hier in de buurt gaat het aankomende week regenen in zuid Polen, Ukraïne en omgeving. Ik wil eigenlijk nog wat dagen blijven in Krakau, mits het niet gaat stormen de hele dag. Want dan ga ik naar Boedapest. Daar schijnt altijd de zon. (Ligt zuidelijk van de bergen. Lij-loefzijde #jeweet)

Miłość,
Zora

Dag 12-14

weer: noord-polen was fris en regenachtig 21°C, centraal-polen is heel warm 28°C
dorpen: gdańsk, warschau

Słodki pamiętnik,

Na een paar dagen in het mooie maar o-zo-toeristische Gdańsk toet toet naar Warschau. Ik zit nu vuistdiep in Polen!

De weg er heen was wat minder. Ik wilde namelijk op de bonnefooi de trein nemen, maar alles bleek vol. (Op maandagochtend gaan mensen blijkbaar graag naar Warschau.) Daardoor heb ik én lang moeten wachten én een heel duur eerste klas kaartje moeten kopen. Au. Kreeg wel koffie en taart in de trein.

Retro-design hostel. Met mijn bijpassende broek en asociale bruine (vieze) voeten

Enfin, zulke dingen gebeuren. Had ook aankomende maand iedere dag al vast kunnen leggen, had flink bespaard dan. Aju! Dan maar even wat minder bakkies. Alhoewel, bespaar in het Oostblok sowieso op alles, kost in vergelijking met Nederland allemaal niet veel.

Nee, laten we de rekenkamer er even bijpakken. Een koffie verkeerd kost gemiddeld 11zl. Dat is €2,50. Misschien dat de bakker in Grou Jirnsum nog voor €2,50 een koffie verkeerd verkoopt, maar tegenwoordig is het al snel €3-€3.50.

Een pasta/salade/maaltijd is gemiddeld 22zl: €5,50. En broodjes verschillen tussen de 8zl en 15zl. Wat ligt tussen de €1,80 en €4,40. Dit gaat allemaal over café’s en uiteten. De supermarkt is al helemaal goedkoop, vooral fruit en croissantjes zijn fantastisch!

Oud stadsplein in Warschau

Ik verblijf maandag eind vd middag tot en met woensdagochtend in Warschau. En dan is het natuurlijk tijd voor een rondje door Warschau. Er is een klein gedeelte over van vroeger, de rest (80% is gebombardeerd.) Dat gedeelte was erg mooi, maar ook erg toeristisch. Voor de rest is alles nieuw. Het deed mij een beetje aan de Zuidas denken met mannen in pak. Hoge gebouwen van glas, veel auto’s en mensen die snel lopen. Er was hele goede koffie en er waren lekkere pasta’s.

In Gdańsk heb ik naast de ‘main town’-Tour (langs alle trekpleisters), ook een Tour gedaan dat dieper inging op de geschiedenis van de stad en van Polen. Over het communistisch bestaan van het land en toen besefte ik mij dat pas rond mijn geboortejaar Polen pas echt vrij was. Wat relatief is -dat vrij zijn-, dat weet ik. En je voelt de oude communistische sfeer terug in de steden. Je proeft het. Het leeft. Misschien maakt dat het ook dat wij -Nederlanders- vaak een beetje een ugh gevoel hebben bij Polen. Of zie ik dat helemaal verkeerd en bekrompen door mijn omgeving? Koekoek.

Bakkie

Er lopen/zitten veel kinderen met een accordeon en bedelen om geld. Dat vind ik heel sneu. Tijdens een koffie-sessie heb ik de hele omgeving in de gaten gehouden en er stonden een paar mannen de verscheidene kinderen in de gaten te houden.

Een jongetje probeerde het hier op het terras en speelde wat en ging rond met een afgekauwd bekertje. De barista kwam klappend naar buiten, zei ‘bravo’ en daarna dat hij moest oprotten. Ik vroeg wat er allemaal gebeurde en hij vertelde dat de kinderen gebruikt worden, al het geld moeten inleveren en ze heel slecht behandeld worden. Er is nu iets gaande in de politiek die hier tegenop willen treden. Typisch. Wat een rotwereld.

Morgen naar Krakau waar ik even een paar dagen langer blijf. Schotland kwam uit het zuiden en avontuurde richting het noorden dus ze had allemaal tips voor mij. Zo ook een hostel in Krakau. Ben benieuwd.

Miłość,
Zora

Dag 10-11

weer: na wat onweer afgekoeld tot 22°C, hier aan de kust frisse wind
dorpen: poznań, gdańsk

Słodki pamiętnik,

Het croissantmuseum. Ja ja, je leest het goed. Niets a la France, echte Poolse Poznańse croissants. En denk je nu aan die knapperige deegdingen met jam voor bij het ontbijt? Dan zit je fout. In Poznań hebben ze hun eigen croissant, en deze lijkt 0 op de Franse.

Bakkerin Zora

Schotland en ik hadden al tijdens de tour gehoord over deze bakkunsten, maar we hebben ze eens echt goed ontdekt tijdens een demonstratie in het museum. En we werden al snel zelf aan de slag gezet.

Een van de enige niet-gebombardeerde gebouwen van Poznań was de bakkerij. Het hele plafond was authentiek en handbeschilderd. Prachtig.

De St. Martins croissants (rogale marcińskie) heeft een hele historie waarmee ik jullie niet zal vervelen. Het heeft met een heilige te maken van lang geleden. En een hoefijzer.

Twee jonge bakkers legden alles uit en vertelde over hun cultuur. Ze waren super enthousiast en vol energie. Hun droge humor lieten Schotland en mij elkaar vaak aankijkend, rollend met onze ogen, lachen.

Op een gegeven moment kreeg ik een spuikzak in m’n handen gedrukt met de notenpasta en moest ik allerlei croissants bespuiten. Ik was er erg goed in, zeiden ze knipogend. Schotland rolde ze daarna op en samen gooiden we poppy seed erover. Het was een grote kliederboel. Ik ben gek op een kliederboel.

Piraten in de haven van Gdańsk

En toen kwamen we aan in Gdańsk. Een stadje in het noorden van Polen. Aan de kust. Het zag er mooi uit op het internet, gaan dus.

Het is een mix tussen Venetië, Amsterdam en Bataviastad. En het is súper druk. 80% is toerist. Oei, die zag ik even niet aankomen.

Schotland en ik hebben ons uiterst vermaakt op het terras met het raden van nationaliteit. Ook keken we ons ogen uit naar de attracties en vermaak. Vuurdansers, messengooiers, clowns, mimes, muzikanten, schilders.

De volgende dag hebben we weer een Free Walking Tour gedaan. Marcin heeft een grote groep van 35 man meer dan 2,5u rondgeleid. Hij was zo enthousiast, hij bleef al die minuten bij de les. Hij doet dit 5 dagen in de week. Knap, heel knap.

Hij vertelde over zijn eigen familie en dat ze allemaal hier geboren en opgegroeid. Hoe zijn opa vertelde over de Tweede Wereldoorlog, terwijl we stonden in de kerk. Dat was indrukwekkend. (Na zijn speech kwam er een man naar hem toe die vroeg waarom hij sprak over Joden in de katholieke kerk. Koekoek!)

De stad heeft erg geleden in de Tweede Wereldoorlog. En was blijkbaar ook een erg belangrijk havenstad.

Marcin vertelde veel en snel. Hij vroeg wie er uit Nederland kwam en Schotland wees meteen heel kinderachtig op mij. De stad had veel Nederlandse invloeden. En ja, potverdrie. Hoe meer ik er op lette, hoe meer het op Amsterdam leek.

Marcin lichtte vaak de opvallende dingen op, en vaak dacht ik daarbij: typisch. Ik merkte dat ik opeens een heel stuk minder onder de indruk was.

Bij de zoveelste foto van mooie huizen keek ik naar de foto en tja… daar had ik er drie van. Dit hebben we in Nederland ook… oh dit is net zoals in Amsterdam… in Amersfoort heb je dat ook maar dan mooier. Ah, dit is net zoals thuis. Hm.

De grote markt

In dat gevoel heb ik echt geen zin. Ik vind het prachtig, dus stop met dat gevoel!

Na een paar strenge woorden tegen mijzelf, verwonderde ik mij weer kinderlijk om alles. Zo snel kan dat gaan.

Miłość,
Zora

Dag 8-9

weer: blauwe lucht, zon die sjient en weinig wind 32°C
dorpen: poznań

Słodki pamiętnik,

In het hostel heb ik kennisgemaakt met een Schots meisje. We zijn samen de Free Guide Tour gaan doen, wat blijkbaar in iedere iet-wat toeristische stad te vinden is. Om 11:45 op het plein voor de Town Hall.

“OK, HERE WE GO!”

En daar stond de gids. Justyna stond in de hete zon onder haar gele paraplu. Ze had een kort pittig kapsel en hele brede glimlach. Schotland en ik begroette haar en al snel kwamen meer toeristen erbij. Een man uit Colombia, een stel uit Thailand, een jonge jongen uit Belarus en nog een stel uit Italië en Amerika.

Iedereen was heerlijk precies zoals je verwacht, we waren ‘club Stereotype’. Schotland had rood haar, ik was lang en blond, de Colombiaan typisch een Colombiaan en de Italianen hadden merkkleding en dure zonnebrillen. Het Poolse meisje had hele hoge hakken en veel make-up op, de Amerikanen de hardste stemmen en de Aziaten zagen er uit als Aziaten. Genieten. Echt genieten.

De tour begon niet voor niets om 11:45. Om 12u luidde de klok namelijk en kwamen er twee geitjes de kerktoren uit om twaalf keer te vechten. Ook was er een trompetspeler die een deuntje speelde. Elke dag om 12u bij de Town Hall. Be there.

Justyna stak na de show haar gele paraplu omhoog en zei daadkrachtig: ‘OK NOW WE GO!’. En daar gingen we. Op naar de kerk. Een hele woeste intense baroque kerk. Om 12:30 vond er een concert plaats. Een immens groot orgel hing er boven de deur en alles trilde wat trillen kon.

Wat een duistere begrafenis muziek. Nou, nee het was niet eens een begrafenis. Het was echt alsof Lord Voldemort opkwam en mensen ging vermoorden op het kerkhof. Al die Death Eaters die met puntmutsen en brandende fakkels de deuren bivakkeren en we er niet meer uit konden. (Ik ben nu bij boek 5 van Harry Potter. Dat wicht met de roze pluisvesten en enge giechel dat Zweinstein over neemt.)

Ik zat naast de jongen uit Belarus en hij tikte me aan en zei dat ik mijn voet niet op dat steun-ding mocht zetten. Daar was het niet voor bedoeld. Hij deed voor waarom dat er was. Om met je knieën op te zitten om te bidden. Dus nu wist ik dat, wilde ik dan nu mijn voet er vanaf halen? Oei, ja. Sorry.

Baroquekerk, echt intense aanwezigheid

Na tien minuten stond Justyna op, stak haar paraplu omhoog en zei: ‘OK, WE GO!’. En daar gingen we.

Zo hebben we twee uur door de stad gewandeld. Ik vond het super leuk. Ik had al een paar dagen door deze stad gewandeld, maar ze vertelde heel enthousiast interessante en minder-interessante feitjes.

Zo is hier in Poznań een wereldberoemd gerecht met aardappels, geitenkaas en knoflook. Is er een croissantmuseum met allerlei soorten croissants die met de bevrijding gegeten werden (de bevrijding van Zweden. Jawel. Ergens in de 13e eeuw nam Zweden heel Polen over.) Geiten zijn hier all over te place. Niet zomaar, nee, voor een reden. Maar die reden heb ik even gemist doordat mijn hoofd weer eens in een andere dimensie zat voor een moment terwijl ze het er over had.

Bataviastad!

Ik heb mijn zwoele zomeravonden een paar keer gespendeerd in het Chopinpark. Er stond midden en tussen mooie paadjes en boompjes en bloemenperkjes een beeld van Chopin. Er werd helaas geen Chopin gespeeld, maar daar had ik gelukkig mijn iPhone voor. Chopin kwam niet uit Poznań, maar wel uit Polen. Vandaar.

De duiven kwamen bij mij hoe-hoe-en en er viel een hele dikke vieze rups op mij. Met stekels en haren enzo. Iel!

Morgen neem ik de bus naar Gdansk, dat ligt aan zee in het noorden van Polen.

Zie jullie daar,
Zora